Kafkasya’da Savaş Oyunları

Ermenistan Savunma Bakanlığı’nın başlattığı ve 3-6 Eylül tarihlerini kapsayan Shant-2015 tatbikatları sona erdi. Ermenistan’ın şimdiye kadar yapmış olduğu tatbikatlardan farklı olarak muhtemel bir savaş halinde hem askeri yönden hem de halk hazırlığının nasıl olacağı ölçüldü.

Shant-2015 tatbikatı içeriği bakımından hem önemli hem de ilginçti. Sürekli Azerbaycan’la yaşadığı temas hattı çatışmalarına yönelik hazırlıklarını duyduğumuz ülkenin herhangi bir yerden gelebilecek tehdit ya da bölgesel bir savaşa yönelik potansiyeli ölçüldü. Ermenistan Genelkurmayı’ndan yapılan açıklamada, tatbikatta askeri yönden ziyade bakanlıkların olağanüstü hal durumlarında nasıl çalışacağını ölçme imkânı bulunduğu belirtildi. Yabancı ülkelerin askeri ataşelerini konuyla ilgili bilgilendiren Genelkurmay, jeopolitik değişimlere hazır olmak gerektiğinin altını çizdi.

Tatbikatın askeri yönü haricinde, kamuya bakan yönü çok daha ilgi çekiciydi. Çünkü topyekûn bir savaşa girilmesi halinde de Ermenistan’ın nelere öncelik vereceğini görme imkânı bulundu. Hastane ve tıp merkezlerine ek yatak kontenjanının sağlanması, muhtemel yaralıların buralarda tedavi edilecek olması,  Cumhuriyet Meydanı’nda ek bakım noktalarının oluşturulması gibi faaliyetlere ek olarak belli bölgelerde gece uygulanan sokağa çıkma yasağı faaliyetleri tamamlandı. Bu yoğun faaliyetler karşısında halkın telaşa kapılmaması yönünde duyurularda bulunan resmi yetkililer, tatbikata uzun süredir hazırlanıldığını ve bu süreçte cumhurbaşkanından köy muhtarına kadar tüm yetkililerin rol aldığını açıkladı. Bir varsayım olarak, bölgesel örgütlerin herhangi bir savaş durumunda Ermenistan’a yardım etmemesi halinde ne olacağının tartışıldığı tatbikat sürecinde Erivan’ın ittifaksız bir politikayı yedeğe aldığı söyleniyor. Yorumcular bunun sanıldığı gibi sadece Azerbaycan’a yönelik bir hazırlık değil, bölgesel bir kriz durumuna da hazırlık olduğunu ifade ediyor. Çünkü tatbikat planlarında yer alan mülteci programı ve Syunik ile Tavuş gibi sınır bölgelerinde hava ikaz alarmlarının verilişine kadar bölgeye hitap eden faaliyetler de mevcuttu.

Siyaset bilimci ve PAARA Bölgesel Araştırmalar Merkezi analisti Johnny Melikyan, kapsamı itibarıyla bir ilk olan tatbikatın sürekli tehdit altında olan bir ülke için gerekli olduğunu belirtiyor. Şimdiye dek Dağlık Karabağ’daki sınır çatışmalarında ve ordu içinde farklı sebeplerden yaşanan asker ölümleri ve yaralanmaları halktaki tedirginliği artırıyordu. Ancak Melikyan bu tatbikatla halkın ordu ve diğer devlet kurumlarıyla işbirliğine hazır olduğunu gösterdiğini ifade ediyor.

Bölgede savaş çıkar mı?

Ermenistan’ın Shant-2015 tatbikatı biter bitmez Azerbaycan Savunma Bakanlığı bir duyuru yayınladı. Bakanlık 6-13 Eylül tarihleri arasında Azerbaycan’da askeri tatbikatların başlayacağını duyurdu. Tatbikatta 65 bin asker, 700 zırhlı araç, 500 roket ve ağır silah mekanizması, 40 uçak, 50 helikopter ve 20 geminin yer alacağı belirtildi. Yapılacak tatbikatın amacının herhangi bir savaş durumunda orduyu hazır hale getirmek, hareket kabiliyetini artırmak, insansız uçaklar ve roketlerle belirlenen hedefleri bombalamak, kuşatma ve yarma gibi egzersizler yaparak askerin maddi ve manevi bir şekilde hazırlığını sağlamak olduğu duyuruldu. Azerbaycan medyası tatbikatın Shant-2015′e bir cevap olduğunu belirtiyor. Tatbikatta Karabağ ve Nahçıvan üzerinden Erivan’a yönelik askeri stratejinin pratiğe döküleceği de ifade ediliyor. Dağlık Karabağ sorununda yıllardır herhangi bir ilerleme olmayışı, akla statükonun sıcak bir çatışmayla bozulabileceği ihtimalini getiriyor. Bölgede Rusya’nın hem doğrudan hem de Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü ve Avrasya Ekonomik Birliği gibi kanallarla etkinlik kurması Bakü üzerinde bir baskı olduğu izlenimi verebilir. Zaten bu görüş Ermenistan’daki pek çok gazeteci tarafından dile getiriliyor. Hatta Bakü’yü ikna etmek için Rusya’nın Karabağ konusunda Ermenistan aleyhine hareket edeceği endişesi de yaygın.

Ayrıca yıllardır askeri yatırımlarını artıran Azerbaycan’ın elindeki modern silahları ve ordunun biriken enerjisini değerlendirebileceği bir alan bulması da imkân dâhilindedir. Biraz daha şüpheci düşünülürse, Ermenistan’da 2018 yılında gerçekleştirilecek olan cumhurbaşkanı seçimlerine, bir değişiklik olmazsa, adaylığını koymayacak olan Serj Sarkisyan’la birlikte ordu kökenli yönetici devri sona erecek. Eğer siyasi krizi tetikleyecek olaylar olmazsa, Sarkisyan’ın yerine gelecek kişi ile ilgili tartışmalar ülkede kaos oluşturabilir. Gerçi kendisinin değişiklik yaparak yeniden aday olması da büyük krizler oluşturacaktır. Bu aşamada sıcak çatışma ihtimali artabilir. Bu yüzden o tarihe kadar Shant-2015 gibi korumacı tatbikatların sayısında artış yaşanacaktır. Son yıllarda, meydana geleceği tahmin edilemeyen Gürcistan ve Ukrayna yıkımlarını göz önünde bulundurursak, bu tür bir gelişme imkansız değildir.

Mehmet Fatih ÖZTARSU

You can leave a response, or trackback from your own site.

Leave a Reply

Powered by WordPress | Designed by: Free Web Space | Thanks to Best CD Rates, Boat Insurance and software download